พระราชจริยวัตรด้านการศึกษา |
สมด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถทรงเป็นทั้งผู้ใฝ่พระราชหฤทัย ในการศึกษาและผู้เกื้อหนุนการศึกษา พระองค์ทรงเรียนรู้ทั้งจากการศึกษาในระบบ โรงเรียนที่มีผู้สอนโดยมีกการกำหนดเนื่อหาและมีจุดมุ่งหมายที่ชัดเจน ของแต่ละกลุ่มผู้เรียน รวมทั้งจากการศึกษาตามอัธยาศัย ซึ่งหมายถึงการเรียนที่เกิดจากชีวิตประจำวัน อันเป็นการเรียนที่ไม่มีแบบแผน เป็นการเรียนตามประสบการณ์ที่ แต่ละคนได้พบเห็นในบ้านในระแวกบ้าน ตามสถานที่ที่ไปประกอบกิจกรรมต่างๆ เช่น บริเวณหลังโรงเรียน สนามกีฬาสถานที่ทำงาน ตลาด ในห้องสมุด พิพิธภัณฑ์และสื่อมวลชนต่างๆ ซึ่งจัดเป็นการศึกษานอกโรงเรียนแบบหนึ่ง และเมื่อทรงเป็นผู้เกื้อหนุนการศึกษา พระองค์ทรงคำนึงถึงทั้งการศึกษาในระบบโรงเรียน การศึกษานอกระบบโรงเรียนที่มีการจัดการสอน การฝึกอบรม และส่งเสริมให้มีการศึกษาตามอัธยาศัย เช่น ทรงพระเมตตาบริจาคพระราชทรัพย์ส่วนพระองค ์ตั้งโรงเรียนประถมศึกษาสำหรับชาวไทยภูเขา กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อตั้งโรงเรียนมัธยมศึกษาในท้องที่ที่ราษรยากจน พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เป็นทุนให้เยาวชนศึกษาเล่าเรียนตามกำลังความสามารถ พระราชทานการศึกษาในด้านอาชีพต่างๆ การอนุรักษื สิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมและคุณธรรม โดยโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งโครงการต่างๆ จำนวนมากอาทั โครงการศิลปาชีพ โครงการป่ารักน้ำ โครงการศาลารวมใจ ทรงใฝ่พระราชหฤทัยในการศึกษา สมด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถทรงใฝ่พระราชหฤทัยในการเรียนรู้ มาตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ ทรงช่างซัก ชาสงถาม ช่างจดจำด้วยพระปรีชาสามารถปราดเปรื่่อง ประกอบกับพระบิดาทรงเป็นผู้รอบรู้ในวิชาการต่างๆ ทั้งทางการทหาร การเมือง อักษรศาสตร์ ประวัติศาสตร์ และปรัชญา จึงทรงถ่ายทอดความรู้และพระดำริต่างๆ เป็นการปลูกฝังความรู้ความคิดที่กว้างขวางแก่บุตรี พระองค์ทรงมีความคิดริเริ่ม โปรดงานสร้างสรรค์ เช่น การวาดรูป วาดภาพทิวทัศน์ที่งดงามวาดรูปคน วาดเป็นเรื่องราวหลายๆ ภาพทั้งที่มีพระชนมพรรษาเพียงไม่กี่พรรษาโปรดการเล่านิทานตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ ทรงแต่งเรื่องขึ้นเองบ้าง ทรงจำจากที่ผู้ใหญ่เล่ามาบ้าง มักทรงเล่าให้บรรดาเด็กๆ ลูกหลานผู้ที่อยู่ในวังฟังบ่อยๆ ได้ทรงพระราชนิพนธ์นิยายและบทละครไว้หลายเรื่อง ทรงนำมาอ่านกันเองกับพระขนิษฐา พระองค์ทรงได้รับการปลูกฝังอบรมให้มีระเบียบ มีความอดทน พระบิดาทรงสอนเรื่องการเสียสละของทหาร การรักชาติ การเสียสละเพื่อชาติจะเห็นได้จากที่ โปรดเล่นหัดแถวทหารเมื่อยังทรงพระเยาว์ ส่วนพระมารดาสอนเรื่องการเป็นกุลสตรีจึงมีอุปนิสัยขยัน ทรงช่วยงานบ้านหลายอย่าง เมื่อทรงจบการศึกษาชั้นมัธยมปีที่ 3 จากโรงเรียนเซ็นต์ฟรังซิสซาเวียร์คอนแวนต์แล้วพระบิดาทรงย้ายไปรับตำแหน่งอัครราชทูตที่ประเทศอังกฤษ ขณะนั้น สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีนาถมีพระชนมพรรษาประมาณ 14 พรรษา ได้ตามเสด็จพระบิดาไปทรงศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษ ทรงศึกษาภาษาอังกฤษและภาษาฝรั่งเศษ พร้อมๆ กับเรียนเปียโน ต่อมาพระบิดาทรงย้ายไปประเทศเดนมาร์กในระยะสั้นๆ แล้วทรงย้ายไปประเทศฝรั่งเศษ พระองค์จึงทรงย้ายติดตามพระบิดาไปด้วย ที่ฝรั่งเศษทรงเรียนเปียโนเป็นวิชาชีพ ทรงเตรียมพระองค์จะเข้าศึกษาต่อในวิทยาลัยดนตรีที่มีชื่อของกรุงปารีสแต่หลังจากทรงพบกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ได้ทรงขอให้พระองค์เข้าศึกษาในโรงเรียนประจำที่มีชื่อของโลซานน์ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ โดยทรงรับเป็นพระธุระดูแลและจัดการในเรื่องความเป็นอยู่ทุกประการ พระองค์ทรงเรียนวิชาต่างๆ เช่น ศิลปะ ดนตรี ประวัติศาสตร์ จนกระทั่งได้ทรงเข้าพิธีราชาภิเษกสมรสกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว